Założenie Zagaja - 31 maja 1365rok

Kluczową datą w historii Zagaja jest 31 maja 1365r., to właśnie w akcie z tego dnia opat jędrzejowski Gerard II ndaje  początek  istnieniu  wsi  Sadek,  która  w  kolejnych  wiekach zmieniła nazwę na Zagaje.
Nazwa Sadek  funkcjonowała od II połowy XIVw. do końca XV  wieku.  Nazwy  „Zagaje”  zaczęto  używać  w  XVI  wieku.
Brak jakichkolwiek   poszlak   uzasadniających,   dlaczego   nazwa Sadek  przeszła  w  nazwę  Zagaje.  Najprawdopodobniej  zmiana nazwy  wiąże  się   ze  sprzedażą  wsi  przez  cystersów  rodzinie Rawiczów Dembińskich i późniejszym ich konflikcie z klasztorem o  rozgraniczenie  dóbr.  Następstwem  tego  sporu  było  odłączenie Zagaja  od  parafii  cystersów  i  przyłączenie  do  parafii  Nawarzyce, a następnie do parafii Wrocieryż. 
Analizując    położenie    Zagaja,    można    wywnioskować, że nazwę  uzyskało  od  swego  położenia,  bowiem  ze  wszystkich stron   osada   była   otoczona   lasami.   W średniowieczu   tereny porośnięte   drzewami,  krzakami  były  nazywane  „zagajonymi”, „zagajem”,  „zagajnikiem”. Średniowieczna  małopolska  była  dość gęsto porośnięta lasami stąd też tak duża liczba nazw miejscowości „Zagaje” na tych terenach. W     roku     1397     uchwalono     podział     województwa krakowskiego  na  trzy  powiaty,  Zagaje  znalazło  się  w  powiecie proszowickim  a  po  kolejnej  reformie  w  XVIw.  znajdowało  się w powiecie Ksiązkim (Książ Wielki).
Rejestr  poborów  powiatu  Ksiąskiego  z  1581r.  wymienia nazwę  Zagaje.  Nazwa  Sadek  już  się  nie  pojawiła  w  żadnych dokumentach ani źródłach, dlatego rok 1581 można uznać za datę, w  której  nazwa  „Zagaje”  weszła  już  do  powszechnego  użytku. W kolejnych  wiekach  nazwa ta ulegała przekształceniu i zmianie. W końcu     XIX     wieku     Zagaje     przeszło     w     posiadanie Łuszczkiewiczów.  Nowi  nabywcy  zaczęli używać  w  stosunku do folwarku  i  dworku  nazwy  „Zagaj”.  Nazwa  ta  była  w  użyciu do II wojny światowej.